Het boek De kracht van reflectie, beschrijft hoe reflectie bij (aanstaande) leraren ondersteund kan worden, op zo'n manier dat reflecteren boeiend en leerzaam wordt. Het boek laat ook zien hoe een leerlijn rond reflecteren vorm kan krijgen in de lerarenopleiding. Elk hoofdstuk is praktisch geschreven en bevat ook een kort overzicht van de wetenschappelijke onderbouwing van de aanpak.

Van de achterflap:

De kracht van reflectie laat zien hoe leraren systematisch kunnen leren van praktijkervaringen. Het boek helpt om reflectie concreet en inspirerend te maken. Hierdoor wordt de professionele ontwikkeling van de leraar versterkt.
Aan de hand van vele voorbeelden en oefeningen worden de nieuwste inzichten over reflectie tot leven gebracht. Het boek bevat ook instrumenten en werkvormen om diepgaande reflectieprocessen te bevorderen, waarbij persoonlijke en professionele ontwikkeling verbonden raken.

In deze geheel herziene druk zijn recente wetenschappelijke inzichten verwerkt en zijn kaders met praktische tips toegevoegd, ontleend aan de praktijk. Bovendien wordt beschreven hoe reflectie benut kan worden bij het tegengaan van discriminatie en racisme en bij het bevorderen van kansengelijkheid.

Dit handboek richt zich op lerarenopleiders en begeleiders op scholen en opleidingsinstituten en is ook bruikbaar voor (aanstaande) leraren. Veel van de beschreven concepten en aanpakken zijn ook geschikt voor toepassing in andere beroepsgroepen.

Figuren, instrumenten en werkvormen

In het boek staan verschillende figuren, instrumenten en werkvormen voor het bevorderen van reflectie bij individuen en in groepen. Enkele belangrijke materialen kunnen hieronder gedownload worden:

Figuur 2.1: Het basismodel voor reflectie met drie vragen
Figuur 2.4: Reflectie verbinden met een professioneel kader
Figuur 5.1: Het ui-model
Figuur 5.3: Het model voor kernreflectie
Figuur 7.2: Het combinatiemodel (het basismodel voor reflectie, uitgebreid met elementen van kernreflectie)
Schema 1 en 2: Reflectievragen

Werkvorm 1: De aanpak in bijeenkomsten van een collegiale leergroep
Werkvorm 3: Casusbespreking in een groep
Werkvorm 5: Het muurtje
Werkvorm 6: De repgrid
Werkvorm 8: Contrastanalyse
Werkvorm 9: Lopen langs de ui-lagen

Publicaties waarnaar in het boek verwezen wordt

Het boek De kracht van reflectie bevat vele literatuurverwijzingen voor lezers die zich uitgebreider willen verdiepen in bepaalde thema's. Sommige daarvan verwijzen naar eerdere publicaties van de auteurs zelf. Voor het gemak van de lezer hebben we een overzicht gemaakt van deze publicaties. De meeste kunnen direct gedownload worden van deze website. Naar het overzicht van referenties. 

Enkele reacties van lezers

• Alles staat heel handig bij elkaar en goed geordend. Ik vind het fijn dat er vele werkvormen in worden beschreven. Prettig is de verdieping aan het eind van een hoofdstuk en de onderbouwing vanuit onderzoek. Als laatste vind ik de fasering van leren reflecteren heel handig. Dit geeft mij handvatten om studenten stapsgewijs te helpen bij het verdiepen van hun reflectie.
• Het boek heeft een mooie opbouw, zowel wat betreft hoofdstukken als binnen de hoofdstukken. Wat betreft de hoofdstukken vind ik het prettig dat het uitgangspunt realistisch leren is. Het begint met de ervaringen van de student, wat leidt tot het basismodel voor reflectie. In een later hoofdstuk wordt dat verdiept naar reflectie met behulp van kernkwaliteiten. In het laatste hoofdstuk over hoe je reflectie kunt inzetten in de leraarsopleiding zie ik dat terug, waarbij nog basaler wordt begonnen met reflectie. Mooi vind ik dat benoemd wordt dat een student van de lerarenopleiding in het eerste leerjaar bij de eerste stage helemaal nog niet toe is aan reflectie op basis van kernkwaliteiten. Sterk vind ik dat benadrukt wordt dat je reflectie heel goed samen kunt doen, als studentengroep of in een coach-coachee relatie. Het hoofdstuk over werkvormen is ook inspirerend. Daar wordt reflectie ook losgemaakt van de modellen. En het is ook eerlijk dat er nog weinig onderzoek is gedaan naar de werkvormen.

Engelstalige versie

Begin 2022 verscheen een voor de internationale markt bewerkte Engelstalige variant van het boek:

Korthagen, F. & Nuijten, E. (2022). The power of reflection in teacher education and professional development: Strategies for in-depth teacher learning. New York/London: Routledge

MEER INFO OVER HET ENGELSTALIGE BOEK

 

Verwante boeken van Fred Korthagen en co-auteurs:

Werken vanuit je kern, een boek met 78 oefeningen, te gebruiken voor individuele begeleiding of in (opleidings)groepen
Krachtgericht coachen, een boek over coaching gebaseerd op kernreflectie
Zijnsgericht coachen, een verdieping van het boek Krachtgericht coachen
Een leraar van klasse, een boek voor leraren (in opleiding), over alle facetten van het leraarschap, goed te gebruiken in de lerarenopleiding
Leren van binnenuit, een boek over onderwijsontwikkeling vanuit de principes van kernreflectie en krachtgericht coachen